Prostat kanseri, erkeklerde yaygın bir kanser türüdür. Erken teşhis önemlidir, tedavi cerrahi veya radyoterapi ile yapılabilir. Sağlıklı yaşam ve düzenli kontroller, prostat sağlığını korumada etkilidir.
Kronik prostatit tedavisi nedir?
Prostat bezi, erkek üreme sisteminin önemli bir parçası olan mesanenin hemen altında yer alan, ortalama bir fındık büyüklüğünde ve idrar yoluna açılan kanalları bulunan salgı bezidir. Prostat bezi, spermlerin bulunduğu meni sıvısına beyaz rengi verir ve prostat sıvısının salgılanmasından sorumludur. Prostat bezinin ve bazı durumlarda etrafında bulunan dokuların iltihaplanması sonucunda ortaya çıkan sağlık sorunu prostatit olarak tanımlanmaktadır. Kronik prostatit ise prostat bezinin uzun süreli iltihaplanması sonucunda görülmektedir.
Kronik prostatit genellikle kasık ağrısı, birtakım idrar problemleri ve cinsel sorunlarla ortaya çıkmaktadır. Kronik prostatit nedeni henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak rahatsızlığı tetikleyen önemli unsurlardan söz edilebilir. Erkeklerde sıkça görülebilen kronik prostatit, genellikle teşhisi ve tedavisi zor olan bir sağlık sorunu olarak bilinmektedir. Ağrılı semptomlar, yaşam kalitesine önemli ölçüde düşüş ve idrar problemleri gibi durumlara neden olmaktadır. Kronik prostatit belirtileri uzun süreli devam ettiğinden kişinin günlük yaşamını olumsuz etkilemektedir.
Prostat iltihabının genel anlamda 4 çeşidi bulunmaktadır ve kronik prostat bunlardan biridir. Prostatit belirtileri en az 3 ay görüldüğü durum kronik prostatit olarak tanımlanır. Uzun süreli bir iltihaplanma çeşidi olduğundan mutlaka kontrol altında tutulmalıdır. Doğru tedavi yönteminin belirlenmesi ile kronik prostatite ilişkin belirtiler kontrol altına alınarak kişinin günlük yaşamı kolaylaştırılabilir. Kronik prostatitin tedavisi genellikle belirtileri hafifletmeye yönelik olmaktadır. Birtakım anti-inflamatuar ilaçların kullanımı, antibiyotikler, kas gevşeticiler ve fizik tedavi uygulamaları gibi çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır.
Kronik prostatit neden olur?
Kronik prostatit vakaların çoğunda hastalığın kesin nedeni belirlenememektedir. Bununla birlikte hastalığı tetikleyebilecek unsurlar arasında; bağışıklık sistemi sorunları, hormonal değişiklikler, sinir sistemi sorunları ve enfeksiyonlar sayılabilmektedir. Kronik prostatit özellikle 50 yaşın altındaki erkeklerin sıklıkla karşılaşabildiği önemli bir idrar yolu problemidir.
Yaygın olarak görülebilen rahatsızlığın bazı önemli belirtilerine şu şekilde değinebiliriz;
- Geçmişte bakteriyel prostatit enfeksiyonu geçirmiş olmak
- Prostata akan idrarın birikmesi sonucunda meydana gelen tahriş
- Kimyasallardan kaynaklı tahrişler
- Alt idrar yolunu ilgilendirebilen sinir problemi
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
- İdrar yoluna yapılan cerrahi işlem vb. girişimler
- Fiziksel travma
- Stres
- İdrar yolunda çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişim gösteren anomaliler
- Bağışıklık sisteminin baskılanması
- Huzursuz bağırsak sendromu vb. bazı kronik rahatsızlıklar.
Kronik prostatitin belirtileri nelerdir?
Kronik prostatit çeşitli semptomlarla kendini gösterebilmektedir. Bazı durumlarda hafif belirtiler gözlenirken bazen ise kişiye şiddetli bir rahatsızlık hissi verebilmektedir. Prostat üretrayı çevrelemektedir ve prostat enfeksiyonu prostat bezinin şişmesine neden olmaktadır.
Kronik prostatitin bazı önemli belirtilerine şu şekilde değinebiliriz;
- Sık veya acil idrara çıkma ihtiyacı
- İdrar akışının başlatılmasında güçlük çekilmesi
- İdrar sırasında veya sonrasında yanma hissi
- Orgazm sırasında veya sonrasında yaşanan ağrı
- Kas ağrıları veya sertlik
- İdrar akışı başlatıldıktan sonra devam ettirmekte yaşanan zorluk
- Yorgunluk, kas ağrıları, ateş veya titreme genel belirtiler arasında gösterilebilir.
Yukarıda belirtilen semptomlar bazı kişilerde görülebilmekte ve yaşam kalitesini önemli ölçüde olumsuz etkileyebilmektedir. Bununla birlikte, hastalığın belirtilerinin neredeyse hiç görülmediği vakalarda olabilmektedir.
Prostatit nasıl teşhis edilir?
Kronik prostatit teşhisinde detaylı muayene önem teşkil etmektedir. İlgili hekim tarafından alınan ayrıntı hastalık öyküsü ve detaylı fiziki muayene sonrasında bilgisayarlı tomografi (BT) ve ultrason gibi çeşitli görüntüleme yöntemlerinden yararlanılarak tanı konulabilmektedir. İdrar ve meni örneklerinden ise mikroorganizma varlığı araştırılabilmektedir.
Bununla birlikte, prostat bezinin muayenesi sırasında el ile muayene de gerekebilmektedir. Tüm bu incelemeler neticesinde prostatit tanısı konur ve hastanın hangi tür prostatit olduğu belirlenir. Prostatit türüne göre uygun tedavi yönteminin belirlenmesi önem teşkil etmektedir.
Prostatit teşhisinde yararlanılabilecek bazı önemli tanı testlerine şu şekilde değinebiliriz;
- Kan testleri, idrar testleri, biyopsi ve sistoskopi
- Ultrason, bilgisayarlı tomografi gibi çeşitli görüntüleme testleri
- Bakteriyel bir enfeksiyon durumunu yansıtacak olan şişmiş lenf düğümleri
- Hassas skrotum veya akıntı olup olmadığının kontrol edilmesi
- Prostat bezinin boyutunun tespit edilebilmesi adına rektal muayene
Kronik prostatit tedavi yöntemleri nelerdir?
Kronik prostatit tedavisi, tanısı konulan prostatit durumuna ve semptomlara göre değişiklik gösterebilmektedir. Kronik prostatitin altında yatan nedenin bakteriyel enfeksiyon olduğu durumlarda genellikle antibiyotikler reçete edilir. Anti-inflamatuar ilaçlar da iltihap ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilmektedir.
Prostatit tedavisinde her ne kadar hastalığın türü önemli olsa da, bazı önemli tedavi yöntemlerine şu şekilde değinebiliriz;
- İdrar yapılması ile ilgili problemlerin giderilmesinde idrar yolunun genişletilmesine yardımcı alfa bloker türü ilaç tedavisi
- Sıklıkla uygulanabilen antibiyotik ilaç tedavisi
- İltihaplanmayı kontrol altına alabilmek amacıyla uygulanan anti-inflamatuar ilaçlar
- Uzman doktor tavsiyesiyle uygulanması kaydıyla prostatik masaj uygulaması.
- Hayat tarzında yapılması gereken kalıcı değişiklikler tedavi adına oldukça önemli uygulamalardır.
- Pelvik taban kaslarını güçlendirecek fizik tedavi egzersizleri de hastalığın belirtilerini hafifletebilmektedir.
- Ağrı semptomlarını gidermek adına ağrı kesici ilaçlar önerilebilmektedir.
- Kronik ağrıyla ilişkili olabilecek; stres, depresyon ve kaygı gibi psikolojik semptomların yönetilebilmesi adına psikolojik destek alınabilmektedir.
- Bununla birlikte, akupunktur vb. alternatif tedavi yöntemleri de uygulanabilir.
Prostatit nasıl önlenir?
Prostat iltihabına yakalanmayı önlemenin kesin bir yolu bulunmamaktadır. Ancak kişinin yaşam tarzında yapacağı bazı önemli değişiklikler prostat bezinin sağlıklı kalmasına önemli ölçüde katkı sunabilir.
Prostatit riskini azaltmaya yardımcı bazı önemli uygulamalara şu şekilde değinebiliriz;
- Koşu, yürüyüş ve spor gibi düzenli fiziksel aktivitede bulunmak rahatsızlığın semptomlarının azaltılması adına önemlidir.
- Uzun süre oturur pozisyonda kalmak prostat bezlerini baskılayarak iltihaba neden olmaktadır. Bu sebeple ayağa kalkmak veya ayakta kalmak prostat bezi sağlığı açısından önemli görülebilir.
- İdrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesi adına yeterli sıvı alımı oldukça önemlidir.
- Düzenli cinsel ilişki, prostat bezinin sağlığını korumaya yardımcı olarak enfeksiyon riskinin azalmasına yardımcı olabilir.
- Penis ve etrafındaki alanların her zaman temiz ve hijyenik tutulması enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı önemli bir unsurdur.
Kronik prostatit hakkında sık sorulan sorular
Kimlerde daha sık görülür?
Genç ve orta yaşlı erkeklerde (20–50 yaş arası) daha yaygındır. Risk faktörleri arasında:
- Geçmişte idrar yolu enfeksiyonu
- Bisiklet sürme gibi pelvik mikrotravmalar
- Pelvik taban kas gerilimi, stres, bazen cinsel yolla bulaşan etkenler yer alır
Neden olur?
- CP/CPPS’te gerçek nedeni bilinmemektedir; pelvik taban kas spazmları, kronik inflamasyon, sinir hasarı ve psikolojik stres gibi nedenler suçlanır
- Kronik bakteriyel prostatitte ise E. coli gibi bakterilerin prostat dokusunda yerleşmesi söz konusudur
Kronik prostatit tedavi edilebilir mi?
Bakteriyel tipte: Tedavi işe yaramazsa ve tekrarlar ise uzun dönem antibiyotik, alfa-bloker gibi destekleyici tedaviler uygulanabilir; prostat taşı ve anatomik nedenler araştırılır. Non-bakteriyel tipte: Semptomlardaki dalgalanmalar uzun süre devam edebilir; biyopsi veya sinir-musküler terapi ve psikolojik destek gerekebilir
Kimlerde görülür?
20-50 yaş arası erkeklerde sık görülür. İdrar yolu enfeksiyonu geçirmiş olanlar, uzun süreli oturanlar (örneğin bisikletçiler) ve stresli kişiler risk altındadır.
Kronik prostatit geçer mi?
Tedaviye yanıt kişiden kişiye değişir. Bakteriyel tip daha kolay tedavi edilirken, non-bakteriyel tipte belirtiler dalgalı seyredebilir. Tam iyileşme zor olabilir ancak semptomlar kontrol altına alınabilir.
Cinsel hayatı etkiler mi?
Evet. Ağrılı ejakülasyon, ereksiyon sorunları ve cinsel isteksizlik sık görülen şikayetlerdendir.
Tekrarlar mı?
Evet. Özellikle bakteriyel prostatitte enfeksiyon tamamen temizlenmezse tekrarlayabilir. Non-bakteriyel tipte ise belirtiler alevlenip yatışabilir.
Nasıl önlenebilir?
- Uzun süreli oturmaktan kaçınmak
- Pelvik taban kaslarını gevşetmeye yönelik egzersizler
- Stresi azaltmak
- Yeterli su içmek
- Korunmalı cinsel ilişki
